اولین تضمین برای امنیت فردی، حمایت شهروندان در مقابل قوانین استبدادی است. این تضمین، اساسا بستگی به نظام سیاسی و ساختار قدرت عمومی دارد. در نظام های استبدادی و به طور کلی در نظام هایی که مردم نقش تعیین کننده در تعیین سرنوشت خود ندارند، تدوین قوانین مردم پرور اصولا دور از انتظار خواهد بود. با این ترتیب، حقانیت قوانین ارتباط مستقیم با مردمسالاری دارد؛ بدین معنی که فقط از طریق پارلمان مردمی می توان به قوانین تضمین کننده امنیت دست یافت. در چنین حالتی است که هیأت قانونگذاری، به عنوان امینی پارسا و تحت نظارت مستقیم افکار عمومی به وضع قانون می پردازد.
البته، باید توجه داشت که در نظام های مردمسالار، زمامداری بر اساس یک میثاق ملی و یک سند حقوقی به نام «قانون اساسی» سامان می یابد که حکومت و مردم در روابط متقابل خود، مکلف به رعایت آن می باشند. بنابراین، قوانین وقتی مشروعیت خواهند داشت که با قانون اساسی مطابقت داشته باشند.
قانونگذاری در نظام جمهوری اسلامی ایران، مقید به دو میثاق شرع (1) وقانون اساسی (۲) است. در میثاق شرعی هدف اصلی سعادت همگان و برخورداری جامعه بشری از عدالت،(۳) امنیت (۴) و آزادی انسان از غل و زنجیرهایی است که بر دست و پا و گردن انسان سنگینی می کند. (ه) در قانون اساسی نیز، ضمن توجه بنیادین بر «کرامت و ارزش والای انسانی» و اهداف متعالی «قسط و عدل و استقلال … و همبستگی ملی (1) | آزادی به عنوان یکی از پایه های اساسی نظام مورد تأکید قرار گرفته و مقرر شده است
هیچ مقامی حق ندارد … آزادی های مشروع را حتی با وضع قانون سلب کند».(۲)| همچنین، برای تضمین حقوق و آزادی های اساسی، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است همه امکانات خود را برای … ایجاد امنیت قضائی عادلانه برای همه …»(3) بکار برد. بدیهی است که مشروعیت و حقانیت قوانین در کشور ما، موکول به رعایت اصول محوری مذکور خواهد بود. اما برای تضمین در تدوین قوانین شایسته تأمین کننده امنیت باید پا را فراتر از نهادهای نظارتی رسمی (۴) گذاشت. بهترین تضمین در این خصوص، تبعیت زمامداران از افکار عمومی و احاطه کامل مردم بر اعمال و افعال هیأت حاکمه است. این منظور البته وقتی تأمین خواهد شد که نهادهای مدنی از برکت ارتقاء فکری مردم به رشد و توسعه کافی نایل شده باشند.
ا. اصل چهارم قانون اساسی !. اصل هفتاد و یکم قانون اساسی ۰۳ با الهاالدين كونوا قوامین بالقشط … (نساء / ۱۳۵).
يا أما الذين آمنوا اجتنبوا كثيرا من الظن إن بعض الظن إثم ولا تجسسوا و لا يب بفشتم بفضا ايجبت گم آن پاگل لحم أخپه ما تكرمتموه والقوالله إن الله تواب رحيم (حجرات (۱۲). ‘ – وضع فهم أضرم والآلات التي كانت عليهم … (اعراف /۱۵۷)
دیدگاهتان را بنویسید