نظام اقتصادی اسلام در عصر نبوت حاکم بر وضع اقتصادی جامعه بود؛ لذا بررسی جنبه عملی نیز به مانند جنبه نظری در تشخیص نظام اقتصادی اسلام مؤثر است. اما نصوص تشریعی بیش از جنبه عملی حقیقت مکتب اقتصادی اسلام را به تصویر می کشند؛ زیرا گاهی، مضمون حقیقی و محتوای بلند نصوص از عملکردها معلوم نمی شود، در نتیجه شناخت مکتب اقتصادی اسلام از روی عملکردها ممکن است که محقق را دچار اشتباه نماید، هم چنان که در برخی از موارد نیز رخ داده است؛ مانند این مسأله که آزادی افراد در بهره برداری از ثروت های طبیعی از قبیل معادن در صدر اسلام موجب شده است که برخی گمان کنند، برخی از عناصر نظام سرمایه داری در اقتصاد اسلامی نیز معتبر است. توضيح مبسوط این موضوع را در وقت مناسب ذکر خواهیم کرد.
با تشریح مقدمات نه گانه مذکور، در درس های آینده با تکیه بر احکام و مفاهیم و عملکردها می کوشیم تا بهترین طرح نظام اقتصادی اسلام را ارائه دهیم (با تذکر این مطلب که زمینه برای بررسی های جدید نیز همچنان باقی است و چه بسا با مطالعات جدیدتر، نتایج تازه ای به دست آید).
دیدگاهتان را بنویسید